چرا باید کودهای حیوانی را پوساند؟
کودهای حیوانی در حالت عادی علاوه بر مواد مغذی برای گیاه دارای علفهای هرز، اسپور بیماریهای باکتریایی، لارو و تخم حشرات نیز میباشند، به علاوه آنچه در کود آلی برای گیاه قابل جذب هست در اولین آب معمولا در اختیار گیاه قرار میگیرد و ما بابقی مواد آلی بایستی ابتدا توسط میکروارگانیسمها تبدیل به ماده معدنی قابل جذب برای گیاه شوند و سپس گیاه قادر هست از آنها استفاده کند. طبق تحقیقاتی مشخص شده است که در یک یک تن کود گاوی بیش از 80 هزار بذر علف هرز وجود دارد حال در نظر بگیرید که با دادن یک تن کود گاوی نپوسیده به خاک چه مقدار بذر علف به خاک اضافه کرده ایم و اگر فقط 1% این بذرها سبز شوند خود تبدیل به یک مشکل خواهند شد. یکی از راه کارهای ساده برای خلاص شدن از شر بذر علفهای هرز و تخم حشرات موجود در کودهای دامی دپو کردن آنهاست در این حالت با گذشت زمان و نور آفتاب و عوامل دیگر مقداری از این مشکلات مرتفع میشود اما راهکار دپو کردن راهکاری منسوخ شده است. یکی دیگر از بهترین راه های کمپوست سازی استفاده از میکروارگانیسمهای وکودهای زیستی است. کمپوست کردن کودهای آلی به وسیله میکروارگانیسمهای باعث میشود کودی عاری از علف هرز تخم حشرات و بیماری ها داشته باشیم همچنین هزینه آن از روشهایی مانند ورمی کمپوست بسیار پایین تر است و برای اکثریت کشاورزان به سادگی قابلیت اجرا دارد. یکی دیگر از دلایل مهم کمپوست کردن کودهای آلی دامی جلوگیری از هدر رفت نیتروژن (ازت) هست قسمت زیادی از ازت موجود در کودهای دامی به صورت گاز از آن خارج میشود اما با کمپوست کردن جلوی این امر گرفته میشود.
کود مرغی چیست؟
کودهای دامی مانند کود مرغی عالوه بر بهبود خصوصیات فیزیکی خاک، حاوی مواد غذایی مهم برای تغذیه گیاه هستند و حدود 1 درصد نیتروژن، 1/21 درصد فسفر و 1/3 درصد پتاسیم هستند فضوالت دامی از قرنها پیش بهعنوان کود مورد استفاده قرار میگیرند که در این بین کود مرغی به دلیل داشتن مقدار بالایی نیتروژن یکی از مطلوبترین کودهای آلی شناخته شده است. کود دامی و مرغی از منابع کودهای آلی هستند که استفاده از آنها در نظامهای مدیریت پایدار خاک مرسوم میباشد. این کودها باعث اصالاح ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و میکروبی خاک میشوند. درصد نیتروژن کود گاوی بیشتر از کود گوسفندی است ولی درصد فسفر و پتاسیم کود مرغی از کودهای گاوی و گوسفندی بیشتر است.
مزایای کود مرغی و نحوه استفاده از آن
کود مرغی علاوه بر بهبود خصوصیات فیزیکی خاک، حاوی مواد غذایی مهم برای نغذیه گیاهان هستند. کود مرغی به دلیل داشتن مقدار بالای نیتروژن یکی از مطلوب ترین کودهای آلی شناخته شده است. این کود باعث اصلاح، فیزیکی، شیمیایی و میکروبی خاک میشود.
تفاوت کود مرغی تازه و فراوری شده
کود مرغی دو نوع است: فراوری شده تجاری یا تازه. کود خشک غلیظ تر از کود تازه است که تا 76 درصد آب دارد. کمپوست خشک به طور کلی استریل و بی بو است. از سوی دیگر، کود تازه مرغداری بوی قوی دارد و ممکن است حاوی پاتوژن های مضر مانند سالمونلا باشد. کود مرغی قبل از استفاده از آن باید کهنه یا پوسیده شود، در غیر این صورت محتوای بالای آمونیاک آن باعث سوختگی گیاهان میشود.
کود مرغی به دو روش استفاده میشود:
به صورت پلیت مرغی در شخم زمین کشاورزی
کود مرغی مایع در آب آبیاری و سیستم های آبیاری
تهیه پلیت مرغی:
در ابتدا کود مرغی خشک شده و رطوبت کامل گرفته میشود پس از آن ماده خشک به دست آمده، در آسیابهای بزرگ صنعتی به پودر تبدیل شده و به طور کامل ضد عفونی میشود.
در این مرحله تمام عوامل بیماری زا – باکتری مضر- مواد سمی از آن گرفته میشود. پس از ضد عفونی کردند در دستگاه پلیت کننده به شکل پلیت در میاید.
بافت نهایی که پلیت مرغی به خود میگیرد، به گونه ای است که به راحتی با خاک پیوند خورده و ترکیب منسجمی را به آن تشکیل میدهد.
کاربرد پلیت مرغی:
پلیت مرغی در انواع زمینهای کشاورزی، مزارع، باغها، بوتهزارها و چمنزارها کاربرد دارد. در واقع این کود طبیعی و پرکاربرد میزان رشد و کیفیت دانهها، گلها، سبزیجات، درختان، چمنها و بوتهها را به میزان قابلتوجهی افزایش داده و با غنیسازی خاک قابلیتهایی مانند حفظ رطوبت را در آن، به حداکثر میزان ممکن میرساند. استفاده از پلیت مرغی در بخشهای مختلف صنعت کشاورزی، یک روش آسان و مقرون به صرفه برای تقویت گیاهان، سبزیجات و میوهها به لحاظ میزان نیتروژن موجود در آنها میباشد. علاوه بر این خاصیت هوموسی این کود ارگانیک، یک شفا دهنده برای خاکهای با کمبود عناصر غذایی به حساب میآید. بنابراین پلیت مرغی در مزارع و زمینهای کشاورزی که پشت سر هم محصول دهی دارند نیز، کاربرد گستردهای دارد. پلیت مرغی دارای میزان قابلتوجهی نیتروژن است، که ماده ضروری برای رشد مطلوب گیاه و همچنین محصولات کشاورزی برگدار مانند کلم، کدو، ذرت، کرفس و ریواس میباشد. پلیت مرغی یک منبع غنی از مواد مغذی ضروری برای مزارع کشاورزی به حساب آمده، که خاک را طی مراحلی تقویت میکند. درواقع مواد مغذی موجود در پلیت مرغی به صورت تدریجی به خاک اضافه میشوند. بنابراین اثر طولانی مدتی بر خاک میگذارند.
ویژگی پلیت مرغی:
پلیت مرغی از فرسایش خاک جلوگیری میکند؛ پلیت مرغی زهکش را بهبود بخشیده و احتمال فرسایش و تصفیه خاک را به میزان قابلتوجهی کم میکند.
پلت مرغی به میزان قابلتوجهی کارآمد است؛ پلیت مرغی در هر مرحلهای از پرورش گیاهان کاربرد دارد. این کود ارگانیک پرکاربرد هم برای نهالها و درختهای جوان و هم برای درختهای مسنتر به کار میآید.
پلیت مرغی اثرات طولانی مدت بر خاک دارد؛ مزایای پلیت مرغی برای خاک و گیاه موقتی نیست و اثرات مثبت آن طولانیمدت و ماندگار است.
پلت مرغی ساختار خاک را بهبود میبخشد؛ این ویژگی تأثیر چشمگیری در حاصلخیزتر کردن خاک دارد.
پلیت مرغی سطح هوموس بالایی دارد؛ ترکیبات پلیت مرغی ویژگی هوموسی را به این کود با ارزش بخشیده و کارآیی آن را به میزان چشمگیری افزایش دادهاست.
ویژگی کود مرغی مایع:
کودهای مایع مرغی علاوه بر نیتروژن (ازت)، فسفر، پتاس حاوی مواد ریز مغذی، اسید هیومیک، فولویک اسید و مواد آلیاند. استفاده از کودهای مایع مرغی نسبت به کودهای جامد مرغی مزایایی دارد که شامل موارد زیر است:
استفاده از هر واحد کود مایع برابر با مصرف ۱۰۰ واحد کود مرغی جامد است.
در تمام طول دوره رشدی گیاه قابل مصرف است.
بلافاصله پس از مصرف مورد استفاده گیاه قرار میگیرد.
عاری از هرگونه عامل بیماریزا و بذر علف هرز است.
به دو صورت همراه آبیاری و محلولپاشی قابل مصرف است.
کود مرغی مایع PH و بافت خاک را اصلاح مینماید.
مقدار مصرف کود مایع مرغی:
کودهای مرغی مایع با برندهای متنوعی در بازار موجود هستند و میزان مصرف هر کدام از آنها نیز با هم متفاوت است. اما به طور کلی میزان مصرف کودهای مرغی مایع بین 5 تا 20 لیتر در هر هکتار و در هر دوره مصرف قابل استفاده است. برای نتیجه گیری کامل، بهتر است در چند مرحله با توجه به نیاز غذایی گیاه و آزمایش خاک استفاده از کود مرغی تکرار شود.
آنالیز کود مایع مرغی:
کودهای مایع مرغی حاوی عناصر مهم و ضروری برای گیاهان هستند. این کودها نسبت به بقیه کودهای حیوانی حاوی درصد بالاتری از عناصر غذاییاند. کود مرغی شامل عناصر: نیتروژن (ازت)، فسفر، پتاس، اسید هیومیک، فولویک اسید و مواد آلی و مواد ریز مغذی است. که این عناصر در تمام طول دوره رویشی و زایشی به رشد و توسعه و افزایش عملکرد گیاه کمک میکند.
نحوه تولید کود مرغی مایع:
استخر به طول 20 متر و عرض 10 متر و عمق نیم متر ایجاد میکنند، کف استخر پلاستیک میاندازند تا شیرابه به درون خاک نفوذ نکند. کود مرغی را داخل استخر میریزند، در این مرحله 1000 لیتر آب ریخته میشود، باید حدالقل 5 روز، هر روز یک الی دو بار این مخلوط هم زده میشود. سپس توسط صافی کود مرغی و شیرابه را جدا میکنند. کود مرغی مایع با NPK و اسید هیومیک ترکیب میکنند تا اثر بخشی را افزایش میدهند.