بیولوژیک
حشره کش
جونده کش
علف کش
قارچ کش
کنه کش
نماتد کش
سمپاش
۱) معرفی علف هرز ( برنج هرز)
گیاهی یکساله است، بیشتر نژادهای برنج هرز دارای بذر قرمز میباشد، برنج زراعی و برنجهرز از یک جنس و گونه ولی از شکل‌های مختلف هستند، در مورد منشا برنج هرز چندین نظریه وجود دارد.
۱٫ برنج هرز ممکن است از برنج وحشی به‌دست آمده باشد؛ ۲٫ برنجهرز ممکن است از بذور برنج اهلی مشتق شده و صفات علف‌هرز را تکامل بخشیده است؛ ۳٫ برنجهرز هیبرید بین برنج زراعی و برنج وحشی باشد.
برنجهرز بومی آسیا است ولی اولین بار در کارولینای شمالی، ایالات متحده آمریکا در سال ۱۸۴۶ ثبت شد. یک قرن بعد بهعنوان یک علف‌هرز مشکل‌ساز و جدی در آرکانزاس، ایالات متحده آمریکا شناخته شد. امروزه برنج هرز به طور گسترده در مناطق تحت کشت برنج در سراسر دنیا به خصوص در کشت مستقیم برنج در جنوب و جنوب شرق آسیا، آمریکای جنوبی و شمالی و اروپای جنوبی ایجاد مشکل میکند و یکی از مهمترین و خطرسازترین علفهایهرز در کشت برنج در دنیا میباشد. تداخل بین برنج زراعی و برنجهرز از سه هفته پس از سبز شدن برنج شروع میشود دوره بحرانی برنجهرز در کشت مستقیم برنج با احتساب ۵ درصد کاهش عملکرد، بین روزهای ۱۶ تا ۵۳ روز پس از کشت برنج میباشد ولی به دلیل وجود شباهت بسیار زیاد برنج قرمز با برنج زراعی شناسایی برنج هرز در دوره بحرانی کنترل علف هرز امکان پذیر نیست، از طرفی نیز امکان کنترل شیمیایی برنج هرز با علفکشهای پس رویشی انتخابی برنج نیز میسر نمی‌باشد.
برنج هرز با رقابت بر سر مواد غذایی، آب و نور موجب کاهش عملکرد و کیفیت دانه برنج میشود، این دو گیاه از منابع مشترک در زمان یا فضا مزرعه استفاده می‌کنند و همچنین به دلیل خصوصیاتی مانند رشد اولیه قوی‌تر، تعداد پنجه و ارتفاع بیشتر، برنج هرز در رقابت نسبت به برنج زراعی موفق‌تر عمل میکند و به طور معنی داری عملکرد برنج زراعی را کاهش می‌دهد بوته‌های بلند برنجهرز بر روی برنج کشت‌شده سایه‌اندازی می‌کنند یا می‌خوابند و برداشت محصول را بسیار مشکل می‌سازند ارزش بازارپسندی برنج به دلیل مخلوط شدن دانه‌های قرمز برنجهرز با برنج زراعی کاهش می‌یابد و در آلودگی‌های سنگین برنجهرز در مزرعه، کل محصول از بین می‌رود نتایج یک بررسی نشان داد که برنجهرز ۶۰ درصد کود نیتروژن به‌کاربرده شده در مزرعه برنج را جذب کرد و کارایی مصرف بالاتری در تولید زیست‌توده نسبت به برنج زراعی داشت نتایج بررسی‌های مختلف دیگر در آسیا و ایالات متحده آمریکا نشان داد که برنجهرز راندمان بالاتری در مصرف نیتروژن در تولید زیست‌توده نسبت به برنج زراعی دارد. بیان کردند که برنجهرز به افزایش دی‌اکسیدکربن نسبت به برنج زراعی بهتر پاسخ می‌دهد و توانایی رقابتی بیشتری دارد. آنها بیان کردند که با افزایش سطح دی‌اکسیدکربن در آینده به‌دلیل تغییرات آب و هوایی، مشکل برنجهرز به‌مراتب بیشتر خواهد شد. برنجهرز در مقایسه با برنج زراعی مقاومت بیشتری در برابر شرایط نامطلوب از جمله خشکی دارد. به‌دلیل قدرت رقابتی بالا این گیاه یک مشکل جدی برای کشت برنج در سراسر دنیا است. سبز شدن بذر برنجهرز سریع‌تر از برنج زراعی است، گیاهچه برنجهرز نسبت به برنج کشت شده سریع‌تر رشد میکند، سیستم ریشه‌ای قوی‌تری تشکیل می‌دهد، تعداد پنجه، پانیکول و زیست‌توده بیشتری تولید میکند، ارتفاع بلندتری دارد، بنابراین نسبت به برنج کشت شده برای جذب مواد غذایی، نور، آب و دیگر منابع رشدی در رقابت موفق‌تر است. همچنین مستعدتر برای خوابیدگی است و کاه بیشتری تولید میکند برنج هرز دارای ارتفاع ۱۳۰-۱۴۵ سانتیمتر است، در صورتی که ارتفاع بلندترین ارقام برنج زراعی ۹۰-۱۱۰ سانتیمتر است.
برنجهرز دارای ویژگی رسیدگی زودتر بذر نسبت به برنج زراعی، ریزش زودتر و زیادتر بذور است، بذور برنج هرز با تکان کوچکی از پانیکول جدا شده و می‌ریزند، همچنین بذور برنجهرز دارای خواب و ماندگاری بالایی در خاک می‌باشند .ریزش زود و زیاد بذور برنج هرز یکی از عوامل اصلی مشکل‌ساز بودن این علف هرز بیان شده است که موجب انتشار گسترده و افزایش زنده مانی بذور می‌گردد. رفتار ریزش بذور در بیوتیپ‌های مختلف برنج هرز بین چند روز تا چند هفته بیان شده است.
نتایج مطالعه‌ای در ویتنام نشان داد که زمان و درصد ریزش بذور برنجهرز با هم همبستگی ندارد و ریزش بذور از ۲۰ تا ۹۵ درصد در فصول و بیوتیپ‌های مختلف متفاوت است، نیز گزارش کردند بذور یک پانیکول برنجهرز دارای خواب متفاوت از دو ماه تا یک سال یا بیشتر می‌باشند، آنها بیان کردند که بذور برنج هرز در شرایط غرقاب به حالت خواب باقی می‌‌مانند و قادرند تحت شرایط مرطوب حتی از عمق ۴ سانتیمتر خاک جوانه بزنند. همچنین خواب اکوتیپ‌ها و شرایط مختلف ذخیره بذر برنج هرز نیز متفاوت است و بین چندماه تا چندسال میباشد، بیان کردند که از بین رفتن خواب در بذور برنجهرز در رطوبت ۱۴-۶ درصد سریع و در رطوبت ۵% > و >%18 خیلی کم است بیان کردند که میزان زنده‌مانی (طول عمر) بذور برنجهرز با افزایش عمق دفن شدن بذور در خاک افزایش می‌یابد. بنابراین با افزایش عمق شخم، ماندگاری بذور برنجهرز در خاک افزایش می‌یابد.
گزارش کردند که غالب بذور برنجهرز قبل از برداشت برنج زراعی ریزش می‌کنند و با پر شدن بانک بذر خاک با بذر برنجهرز، عملکرد برنج در زمین به مرور کمتر میشود.
میزان خواب بذور برنجهرز در بیوتیپ‌های مختلف متفاوت است، ماندگاری بذور در خاک تا ۱۲ سال گزارش شده است همچنین ارتفاع گیاه، پنجه‌زنی، میزان تولید برگ در بیوتیپ‌های مختلف برنجهرز متفاوت میباشد. در فیلیپین، در مقایسه دو بیوتیپ برنجهرز مشاهده شد که یکی از بیوتیپ‌های برنج هرز عملکرد دانه برنج زراعی را بیشتر از دیگری کاهش داد. میزان ریزش بذور برنجهرز نیز در بیوتیپ‌های مختلف، متفاوت است.
زنده‌مانی گیاه به بذر وابسته است، ریزش زودهنگام بذور این امر را میسر می‌سازد. بخشی از بذور گیاه برنجهرز قبل از برداشت برنج زراعی و بخشی حین برداشت محصول برنج بر روی سطح زمین می‌ریزند و این پدیده به پایداری و گسترش بیشتر برنجهرز کمک میکند. زنده‌مانی بذور برنجهرز در خاک نیز طولانی‌تر از بذر برنج زراعی است. یکی دیگر از دلایلی که کنترل برنج هرز را بسیار دشوار می‌سازد این است که جوانه‌زنی بذور برنجهرز در یک دوره طولانی در طول دوره رشد برنج زراعی صورت می‌گیرد. به‌طور کلی میتوان گفت که شباهت ظاهری و فیزیولوژیکی برنجهرز با برنج، سازگاری برنج هرز با سیستم کشت مستقیم، عدم آب ایستاده در زمان سبز شدن محصول باعث شده است که برنجهرز به یک مشکل جدی در کشت مستقیم برنج تبدیل شود. تنوع مورفولوژیکی زیاد، رفتار رشدی مشابه برنجهرز با برنج زراعی، کنترل برنجهرز را پیچیده و دشوار می‌سازد. کنترل برنجهرز بسیار هزینه‌بر و زمان‌بر است و اغلب منجر به ریشه‌کنی کامل آلودگی برنجهرز نمی‌شود، یک کاربرد روش کنترل نیز به‌تنهایی نمی‌تواند به‌طور مؤثر برنجهرز را کنترل کند، با کاربرد روشهای مختلف شامل پیشگیری، زراعی، مکانیکی، شیمیایی و ژنتیکی میتوان میزان کنترل برنجهرز را افزایش داد.
نیز بیان کرد به‌دلیل وجود شباهت‌های فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی بین برنجهرز و برنج زراعی، انتخاب علفکش انتخابی برای کنترل برنجهرز امکان‌پذیر نمی‌باشد، بنابراین مدیریت برنجهرز یک چالش و مشکل بزرگ برای کشاورزان برنج‌کار در آسیا میباشد. در غیاب علفکش انتخابی، روشهای مدیریت زراعی می‌توانند کمک‌کننده باشند و مشکلات برنجهرز را کاهش دهند. برای کنترل مؤثر برنجهرز در سیستم کشت مستقیم بذر نیاز به اجرای مدیریت تلفیقی و به‌کارگیری روشهای مختلف پیشگیری، زراعی، شیمیایی، مکانیکی و بیوتکنولوژی میباشد. در مالزی از تلفیق روشهای سوزاندن کاه وکلش برنج، خاک‌ورزی کم‌عمق، کاربرد علفکشهای پیش‌رویشی، خاک‌ورزی چندگانه (خشک و تر)، کشت بذور جوانه‌دار شده برنج زراعی، غرقاب، وجین‌دستی، بریدن خوشه‌های برنجهرز برای مدیریت برنجهرز استفاده میشود. بیان کردند به‌دلیل تنوع فنوتیپی و اکولوژیکی بالایی که در برنجهرز وجود دارد کنترل آن را به مراتب پیچیده و دشوار ساخته است و به‌کارگیری یک روش کنترل به‌تنهایی نمی‌تواند برنجهرز را به‌طور مؤثری کنترل کند، بنابراین پیشنهاد کردند که از تلفیق روشهای پیشگیری، زراعی و شیمیایی برای فائق آمدن بر مشکل برنجهرز بایستی بهره گرفته شود.
۲) پیشگیری
پیشگیری مهمترین مرحله مدیریت علف های‌هرز به ویژه برنجهرز میباشد و لازم است که حتماً برای کاهش آلودگی برنجهرز در مزارع تحت کشت مستقیم بذر اجرا شود. گسترش آلودگی برنجهرز خیلی سریع از مناطق آلوده به غیرآلوده اتفاق می‌افتد. بنابراین آگاهی‌دادن به کشاورزان از منابع انتشار آلودگی میتواند به پیشگیری از گسترش آلودگی به مناطق غیرآلوده کمک نماید.
۱-۲) کاربرد بذر پاک و عاری از بذر برنجهرز:
اولین و مهمترین مرحله در کاهش آلودگی برنجهرز کاربرد بذر گواهی‌شده یا پاک از منبع مشخص و شناخته‌شده که عاری از بذر برنجهرز باشد، است. در بسیاری از کشورها، بذر برنجهرز از مناطق آلوده به مناطق غیرآلوده از طریق توزیع بذر برنج آلوده به کشاورزان انتقال می‌یابد. کاربرد بذر برنج ذخیره شده توسط کشاورزان در مناطق آلوده عامل بزرگ گسترش برنجهرز به مناطق جدید است. حضور درصد بسیار کمی از بذر برنجهرز در بذر برنج زراعی، امکان آلودگی سنگین را پس از چند فصل رشد فراهم میکند. بنابراین کاربرد بذر پاک، باکیفیت و گواهی‌شده برنج زراعی بهترین روش برای پیشگیری از ورود یا انتشار برنجهرز به مناطق است.
گسترش برنج هرز در چین ۳۰ سال گذشته ناشی از کاربرد بذر برنج ذخیره شده کشاورزان برای کشت بیان شد که حاوی بذر برنجهرز بود بذور گواهی شده تولیدی از سیستم کشت مستقیم نیز ممکن است حاوی بذر برنجهرز باشند، بر اساس نمونه گیری از تولیدکننده بذر در تولید بذر گواهی شده برنج از کشت مستقیم حدود۴۳/۰ تا ۰۵/۳ پانیکول در مترمربع برنج هرز یافت شد.
۲-۲) آگاهی دادن به کشاورزان درباره خطرات آلودگی مزارع به برنجهرز
به منظور درک بهتر اهمیت روش پیشگیری بهعنوان یک روش مهم کنترل و کاهش مشکلات ناشی از برنجهرز، افزایش آگاهی کشاورزان و تولیدکنندگان بذر نسبت به مضرات و مشکلات ناشی از برنجهرز ضروری میباشد در مناطق آلوده لازم است که کشاورزان مزارع را به‌طور منظم بازدید نمایند و بوته‌های برنجهرز را در صورت مشاهده از زمین خارج کنند. بوته‌های برنجهرز معمولاً بلندتر از برنج زراعی می‌باشند، پس میتوان خوشه‌های برنجهرز را با دست در مرحله گل‌دهی حذف نمود که اگر چه کار بسیار دشواری است ولی به کاهش بانک بذر برنجهرز در خاک کمک زیادی میکند گاهی نیز گزارش میشود که سختی کار و هزینه بالای کارگری موجب میشود زارعین مزارع آلوده به برنج هرز را رها کنند. مرزهای بین مزارع و کانال‌های آبیاری نیز باید عاری از علفهایهرز نگه داشته شوند تا به کاهش مشکلات ناشی از علفهایهرز کمک شود. انتشار آلودگی برنجهرز از یک مزرعه به مزرعه دیگر به‌راحتی از طریق کانال‌های آبیاری یا آب آبیاری انجام می‌گیرد. در برخی مناطق مانند سریلانکا، کشاورزان بوته‌های برنجهرز را از ریشه در می‌آورند ولی به دلیل عدم آگاهی، گاهی این گیاهان را در کانال‌های آبیاری و جوی‌های آب می‌ریزند و ناخواسته بذر برنجهرز را به سایر مزارع انتشار می‌دهند.
نکته دیگری که باید به آن دقت کرد این است که به مناطق مجاور مناطق آلوده به برنجهرز باید هشدار داده شود تا از شروع آلودگی در آنها پرهیز گردد. یک راه پیشگیری از انتشار برنجهرز از مزارع آلوده به مزارع غیرآلوده، تمیز کردن ادوات و ماشین‌آلات آماده‌سازی زمین، کاشت، برداشت و خرمن‌کوبی قبل از ورود به زمین‌های غیرآلوده است.
۲-۳ ) بستر بذر کاذب
برنج هرز و برنج زراعی متعلق به یک گونه می‌باشند و دارای شباهت‌های آناتومیکی و فیزیولوژیکی زیادی هستند، بنابراین کنترل برنج هرز با کاربرد علفکشهای پس رویشی انتخابی برنج بسیار مشکل است. گزارش های متعددی وجود دارند که میتوان برنج هرز را به‌طور مؤثری در مرحله قبل از کشت برنج کنترل نمود عملیات خاک‌ورزی متناوب طی آماده‌سازی زمین و عملیات مدیریت پیش از کاشت در سیستمهای کشت به‌خصوص سیستم کشت مستقیم بذر یکی از روشهای کاهش بانک بذر برنجهرز میباشد.
روش بستر بذر کاذب مؤثرترین روش زراعی کنترل برنجهرز است. اگر کشاورزان فرصت کافی برای انجام روش بستر بذر کاذب را داشته باشند، این روش بسیار مفید و قابل توصیه میباشد.
در روش بستر بذر کاذب، مزرعه آبیاری یا شخم سبک زده میشود و به مدت۱۲-۱۵ روز به صورت غیرکشت گذاشته میشود و اجازه داده میشود آب در زمین نفوذ کند و شرایط بستر مرطوب فراهم شود تا بذور برنجهرز جوانه بزنند، سپس بسته به داشتن زمان و میزان آلودگی، گیاهچه‌های سبزشده برنجهرز از بانک بذر با شخم کم عمق (در حالتی که زمین خشک است) یا با کاربرد علفکش از بین می‌رود. علفکشهای باریک برگ‌کش مانند کلتودیم، سیکلوکسیدیم یا علفکشهای عمومی مانند گلیفوسیت و پاراگوات، یکبار بر روی علف‌های هرز سبزشده در مرحله ۲٫۳ برگی در این سیستم به‌کار برده میشوند توصیه کردند که ۱۰ روز پس از کاربرد علفکش گلیفوسیت (به‌میزان ۸/۰کیلوگرم ماده مؤثره در هکتار)، زمین دوباره به‌مدت ۱۰-۱۵ روز غرقاب شود، با این کار در مناطقی که آلودگی بسیار بالاست با انجام دو بار آماده‌سازی بستر بذر کاذب حداکثر کاهش بانک بذر برنجهرز اتفاق می‌افتد.
طول دوره بستر کاذب باید به اندازهای باشد که اولاً اجازه دهد گیاهچه‌های برنجهرز تا مرحله ۲٫۳ برگی رشد کنند و ثانیاً کشت برنج را به تأخیر نیندازد. این روش نه تنها جمعیت برنجهرز را در محصول کاهش می‌دهد، بلکه بانک بذر برنجهرز را در خاک نیز کاهش می‌دهد پس از اجرای این روش، بذر برنج باید در حداقل دستکاری خاک کاشته شود تا از انتقال بذور جدید دفن شده برنج هرز در عمق خاک به سطح خاک که منطقه جوانه‌زنی بذر است، جلوگیری شود در اجرای برنامه مدیریتی بستر بذر کاذب باید دقت کرد که از انجام شخم پاییزه نیز پرهیز شود، زیرا موجب دفن شدن بذور برنج هرز در خاک میشود. همچنین قبل از انجام غرقاب در این روش نیز شخمی زده نشود و ابتدا زمین آبگیری شود و اجازه داده شود که آب در زمین نفوذ کند و برنجهرز سبز شود و دو هفته بعد سمپاشی صورت گیرد. دو هفته پس از سمپاشی زمانی که خاک به میزان کافی برای ورود ماشین آلات به مزرعه مناسب بود، دیسک زده شود.
۲-۳) سوزاندن بقایای برنج در زمین پس از برداشت
سوزاندن بقایای برنج بهعنوان یک روش مؤثر برای از بین بردن بذور برنجهرز روی سطح خاک میباشد
تولیدکنندگان در برخی مناطق مانند هند و سریلانکا کاه و کلش برنج را می‌سوزانند و معتقدند که سوزاندن یک روش مناسب برای کاهش بذر برنجهرز بر روی سطح خاک میباشد، ولی این عمل به‌دلیل ایجاد آلودگی محیط زیست مطلوب نیست، به علاوه این نگرانی وجود دارد که مواد آلی خاک کاهش یابند، بنابراین این روش قابل توصیه به کشاورزان نمی‌باشد. این روش تقریباً در بسیاری کشورها به دلیل ایجاد آلودگی محیط زیست ممنوع شده است.
۲-۴) خاک‌ورزی
بذور برنجهرز نسبت به برنج زراعی زنده‌مانی طولانی‌تری دارند و قادرند به مدت طولانی در خاک به حالت خواب باقی بمانند. انتقال بذور از سطح به عمق خاک منجر به حفظ خواب بذور شده و یا خواب ثانویه را در آنها القاء میکند و باعث افزایش طول عمر یا زنده‌مانی آنها می‌گردد. همچنین انتقال بذور از عمق به سطح خاک موجب از بین رفتن خواب بذور و جوانه‌زنی آنها میشود افزایش سن بذر، عمق دفن شدن بذر، شرایط غرقاب و خاک سنگین نیز اثرات منفی بر روی جوانه‌زنی و سبز شدن بذور برنجهرز دارند بر اساس این اطلاعات در سیستم کشت مستقیم بذر، شخم در کنترل جمعیت برنجهرز نقش مهمی ایفا میکند. بذور برنجهرز قادرند از لایه‌های سطحی خاک (۶٫۸ سانتیمتری بالای سطح خاک) سبز شوند، ولی از اعماق بیشتر سبز نخواهند شد. با انجام شخم عمیق و دفن بذور به زیر عمق ۸ سانتیمتری خاک، دیگر بذور برنجهرز قادر به سبز شدن نخواهند بود (در سیستمهای شخم رایج، بذور سانتیمتری زیر سطح خاک دفن میشوند در چنین شرایطی باید دقت کرد که انجام شخم عمیق در فصل کشت بعدی، بذور از عمق به سطح خاک انتقال می‌یابند و مشکل دوباره ایجاد خواهد شد
که در این شرایط بذور برنج‌هرزی که در لایه های بالایی خاک هستند را میتوان با ایجاد بستر کاذب از بین برد.
۲-۴) تغییر روش کشت
کشت برنج در شرایط غرقاب (کشت نشایی) منجر به بازدارندگی یا تأخیر جوانه‌زنی بذر علفهایهرز از جمله برنجهرز نسبت به کشت برنج به روش مستقیم میشود که کشت نشایی نسبت به کشت مستقیم برنج در زمین‌های آلوده به برنجهرز، دارای عملکرد برنج بیشتری است. عملیات گل خرابی پادلینگ در طول آماده‌سازی زمین و آب ایستاده در شرایط غرقاب در کشت نشایی امکان ایجاد شرایط نامطلوب برای جوانه‌زنی بذور برنجهرز را فراهم می‌کنند. حدود ۵۰ درصد زمین‌های تحت کشت برنج اروپا در ایتالیا می‌باشند و افزایش مشکلات ناشی از برنجهرز در این مناطق ناشی از تغییر سیستم کشت نشایی به کشت مستقیم بوده است. در ویتنام و مالزی تغییر سیستم کشت از نشاکاری به کشت مستقیم عامل افزایش آلودگی برنجهرز بیان شده است.
نکته قابل توجه دیگر این است که در کشت مستقیم، تشخیص برنجهرز و برنج زراعی از هم در مراحل اولیه بسیار دشوار است، زیرا گیاهچه‌های برنجهرز و برنج زراعی هم زمان سبز میشوند. تغییر سیستم کشت در نواحی آلوده به برنجهرز از کشت مستقیم به کشت نشایی میتواند به کاهش آلودگی برنجهرز کمک نماید. پیشنهاد میشود که در مناطق آلوده به برنج هرز، اگر مشکل کمبود آب و نیروی کارگری وجود نداشته باشد از روش کشت نشایی به جای کشت مستقیم استفاده شود. با جایگزینی سیستم کشت از مستقیم به نشایی آلودگی برنجهرز به‌میزان ۹۸-۹۵ درصد کاهش می‌یابد.
سیستم کشت نشائی روش مهمی برای کنترل برنجهرز است و میتوان مشکلات ناشی از هزینه‌های بالا و کمبود کارگر سیستم نشایی را با سیستم کشت نشایی مکانیزه کاهش داد، از این ابزارها در سالهای اخیر در برخی از کشورهای آسیایی مانند هند و مالزی استفاده میشود.
نیز یکی از روشهای مؤثر کنترل برنجهرز را غرقاب بیش از ۵ سانتیمتری آب بیان کردند و نشاکاری دستی یا ماشینی را یک روش جایگزین با سیستم کشت مستقیم برای جلوگیری از آلودگی برنجهرز بیان کردند. نشاهای برنج در رقابت در برابر بذور تازه سبزشده و گیاهچه‌های برنجهرز موفق‌تر هستند و قابل تشخیص برای وجین‌دستی نسبت به برنج هستند. به‌علاوه آب ایستاده یا غرقاب که سطح خاک را به‌طور کامل پوشش دهد در زمان انتقال نشاء از جوانه‌زنی برنجهرز ممانعت میکند.
آنها دلایل مختلفی برای بروز مشکل برنجهرز در کشت برنج بیان کردند: -۱ کاربرد علفکشها یکی از دلایل سبزشدن برنج هرز در سیستم کشت نشایی میباشد. در دهه ۱۹۸۰ چندین علفکش سولفونیل اوره برای کنترل علفهایهرز یکساله و چندساله شالیزار به جز سوروف ثبت شد. این علفکشها پیش‌رویشی یا پس‌رویشی زود به‌کار رفتند.
ترکیب کاربرد سولفونیل‌اوره‌ها + گراس‌کش‌های قبلی مانند تیوبنکارب و پرتیلاکلر برای کنترل علفهایهرز از طریق یکبار کاربرد پس از نشاکاری به‌کار می‌رفتند.
۳) مدیریت آب
روش کشت برنج به هر صورتی که باشد، مدیریت آب برای مدیریت علفهایهرز ضروری است. در سیستم کشت نشایی، غرقاب میتواند مدت زمان کمی پس از نشاکاری اعمال شود ولی در سیستم کشت مستقیم، غرقاب را زمانی میتوان اعمال نمود که بذور برنج جوانه‌زده باشند که در این زمان برنجهرز نیز جوانه زده است و در این زمان مدیریت گیاهچه‌های سبز شده برنجهرز با غرقاب سخت‌تر خواهد شد. اعمال غرقاب در زمان مطلوب، طول دوره و عمق مناسب غرقاب برای مدیریت علفهایهرز از جمله برنجهرز در سیستم کشت مستقیم بذر همانند روش کشت نشائی ضروری است.
۳-۱) کشت در آب
گیاه برنج به اکسیژن، رطوبت و درجه حرارت مطلوب برای جوانه‌زنی نیاز دارد و نبود یکی از این موارد سبب کاهش جوانه‌زنی بذور آن می‌گردد. در تکنیک کشت در آب، بذور پیش جوانه‌دار شده برنج در سطح خاک مسطح با لایه نازک آب ایستاده به صورت یکنواخت پخش میشوند، این روش میتواند جمعیت برنجهرز را کاهش دهد. این سیستم در کشورهای ویتنام، چین و سریلانکا برای کنترل برنجهرز به‌کار می‌رود، آنها گیاهچه‌های ۱۲-۱۵ روزه برنج را در آب ایستاده به عمق ۵-۷ سانتیمتر پخش می‌کنند، این لایه آب از سبز شدن برنجهرز جلوگیری میکند.
۴) کنترل شیمیایی
علفکشهای شیمیایی مهمترین ابزارهای کنترل برای مدیریت علفهایهرز در سیستمهای کشت مستقیم برنج هستند، اما به دلیل وجود شباهت‌های آناتومیکی و فیزیولوژیکی بین برنجهرز و برنج زراعی، امکان کنترل شیمیایی برنجهرز با علفکشهای پس‌رویشی انتخابی امکان پذیر نمی‌باشد.
برنج هرز به علفکش های بازدارنده استولاکتات سنتاز مقاوم است.
برای کنترل شیمیایی برنجهرز در کشت مستقیم برنج در بستر مرطوب چند راهکار وجود دارد:
۱) کاربرد علفکشهای پس‌رویشی پس از اعمال روش بستر بذر کاذب. ۲) کاربرد علفکشهای انتخابی برنج برای کنترل برنجهرز در مقادیر بالای علفکش + محافظها. ۳) کاربرد علفکشها در مقادیر بالا حداقل ۱۵-۲۵ روز قبل از کشت برنج.
کاربرد علفکشهای پس رویشی پس از اعمال روش بستر بذر کاذب
این روش بدین صورت میباشد که علفکشهای باریک‌برگ‌کش مانند، کلتودیم، سیکلوکسیدیم، کوییزالوفوپ- اتیل یا علفکشهای عمومی مانند گلایفوسیت، پاراکوآت، گلیفوزینات آمونیوم و همچنین اکسی فلورفن بر روی برنجهرز در مرحله ۲-۳ برگی پس از اعمال بستر کاذب به‌کار گرفته میشوند.
علفکش پرتیلاکلر در سیستم کشت مستقیم برنج در مواردی که مشکل برنجهرز نباشد نیز علفکش مؤثری بیان شده است. در سریلانکا برای کنترل علف های هرز باریک‌برگ، پهن برگ از علفکش پرتیلاکلر در سیستم کشت مستقیم در بستر مرطوب استفاده می.شود.
پرتیلاکلر + پیری‌بنزوکسیم بیش از ۹۰ درصد کنترل علفهایهرز را در کشت مستقیم برنج فراهم می‌کنند.
کاربرد علفکش در مقادیر بالا حداقل ۱۵-۲۵ روز قبل از کشت برنج، علف‌کش‌هایی مانند اگزادیازون، استوکلر، متولاکلر، آلاکلر و دی‌متنامید در مقادیر بالا کنترل مؤثر برنجهرز را فراهم می‌کنند، این علفکشها اثر سمیت بر روی جوانه‌زنی برنج زراعی دارند، بنابراین برای جلوگیری از این پدیده لازم است که این علفکشها حداقل ۲ هفته قبل از کشت برنج به‌کار روند و مقدار بیشتر بذر برنج زراعی برای کشت به کار برده میشود. علفکش پرتیلاکلر به میزان ۵/۱ کیلوگرم ماده مؤثره در هکتار بیش از ۷۵ درصد کنترل برنجهرز را فراهم کرد و برای جلوگیری از ایجاد خسارت در برنج، علفکش باید حداقل ۲۵ روز قبل از کشت برنج به‌کار رود.
توجه به اینکه علفکشهای انتخابی برنج برای کنترل برنج هرز کارا نیستند، بنابراین مدیریت برنج هرز به عنوان یک مشکل بزرگ برای کشاورزان میباشد. بنابراین لازم است که از روشهای مختلف کنترل علف‌های هرز برای کاهش مشکل برنج هرز کمک گرفته شود، شامل روشهای پیشگیری (بذر برنج زراعی عاری از بذر برنج هرز و ماشین آلات تمیز)، بستر بذر کاذب و عملیات آماده سازی بستر کشت، تغییر روش های استقرار برنج، کاربرد ارقام برنج با قدرت رقابتی بالا، کاربرد تراکم بالای کشت و کشت ردیفی برنج، کاربرد غرقاب در زمان و عمق مناسب و مدت زمان غرقاب، کاربرد علفکشهای مناسب و تناوب گیاهی می‌باشند که باید در تلفیق با هم برای فائق آمدن بر مشکل برنج هرز به کار گرفته شوند.