گیاه پزشکی

گیاه‌پزشکی شاخه‌ای از علوم مرتبط با کشاورزی است که به دنبال گردآوری دانش و اطلاعات مربوط به عوامل آسیب‌رسان گیاهی در دو بخش بیماری‌های گیاهی و آفات گیاهی (حشرات) و تشخیص و شناسایی و مدیریت یا کنترل آنها می‌پردازد.

برابر نهاد انگلیسی گیاه‌پزشکی Plant protection و در برخی منابع Plant Medicine نیز بکار می‌رود.

این شاخه از کشاورزی خود شامل سه بخش حشره‌شناسی کشاورزی، بیماری‌شناسی گیاهی و دانش‌های علف‌های هرز می‌باشد که به ترتیب به‌طور تخصصی مسائل مربوط به آفات، بیماری‌ها و علفهای هرز را مطالعه می‌نمایند. زندگی بشر وابسته به گیاه و سلامتی آنها می‌باشد. حدود ۹۰ درصد غذای انسان را گیاهان تشکیل می‌دهند. ۸۵ درصد غذای انسان از ۱۰ گونه برنج و گندم به دست می‌آید.

سلامت و بهبود رشد گیاهان در درجه اول مورد توجه کسانی است که به کاشت گیاهان، تهیه و توزیع فراورده‌های گیاهی اشتغال دارند. میزان رشد و باروری گیاهان به فراهم بودن آب و مواد غذایی در خاک و تأمین محدوده‌هایی از شرایط مناسب جوی مانند حرارت، رطوبت و نور بستگی دارد. هر عاملی که سلامت گیاهان را به مخاطره اندازد، ممکن است در میزان رشد و باروری آن‌ها تأثیر منفی بگذارد و از ارزش آن‌ها و فراورده‌هایشان بکاهد.

بیماری‌ها و آفات گیاهی و علفهای هرز از جمله عوامل زنده و بیماری‌های فیزیولوژیک که ناشی از کمبود مواد مورد نیاز گیاه و خسارات ناشی از شرایط جوی نامناسب عمده‌ترین عوامل تقلیل محصول یا نابودی گیاهان بشمار می‌روند.

گیاهان از بیماری‌هایی آسیب می‌بینند که عوامل آن‌ها به عوامل بیماری‌ها در انسان و جانوران شباهت دارند گرچه احساس درد و ناراحتی در گیاهان در اثر بیماری‌ها از نظر انسان مکتوم است، لیکن نحوه ایجاد و توسعه بیماری در گیاهان و حیوانات تقریباً مشابه بوده و معمولاً به همان اندازه پیچیده و بغرنج است.

آفات گیاهی نیز مشتمل بر رده بند پایان می‌باشند که مهم‌ترین آفات گیاهی که حشرات می‌باشند در این رده قرار دارند و بعد از آن‌ها کنه‌ها و سایر بندپایان به گیاهان خسارت وارد می‌سازند. بعضی از مهره‌داران نیز مانند جوندگانی مثل موش‌ها و خرگوش‌ها نیز جزء آفات گیاهی به شمار می‌آیند.