پسته گیاهی دو پایه با گلهای نر و ماده مجزا است. گلها تک جنس، بدون گلبرگ و دارای پنج کاسبرگ هستند که گاهی تعداد کمتری دیده میشود. در اوایل فروردین ماه با توجه به شرایط آب و هوایی،بافت خاک و تغذیه، نوع رقم و پایه، جوانههای گل جانبی موجود روی شاخههای یکساله از خواب زمستانه بیدار می شوند و طی مدت ۱۵-۱۰ روز گلهای هر خوشه شکوفا میگردند.
مدیریت تغذیه باغات پسته در فصل بهار
اولین اقدام تغذیهای در فصل بهار، استفاده از کودهای ازت به صورت سرک است. اولین مرحله استفاده از ازت در اواخر اسفندماه تا اواخر فروردین توصیه می شود. مقدارکود توصیه شده در این مرحله ۲۰۰ کیلوگرم در هکتار سولفات آمونیوم یا ۱۷۵ – ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار اوره برای آبهای شیرین می باشد.
در باغاتی که عارضه لکه پوست استخوانی سالهای گذشته در آنها مشاهده شده است محلول پاشی کلات کلسیم در دهه سوم فروردین در کاهش و رفع خسارت این عارضه موثر است.
بهترین زمان برای شروع محلولپاشی اول اردیبهشت ماه میباشد. در این زمان هم سطح برگ به اندازه کافی بزرگ است و هم نفوذپذیری آن نسبتا سریع و مناسب است.
لازم به ذکر است که تکرار محلول پاشی اول با فاصله زمانی دو تا سه هفته بهترین نتیجه را خواهد داشت. خردادماه و قبل از مغز پرشدن استفاده از نوبت دوم کودهای ازت و سولفات آمونیوم برای اراضی با خاک شور توصیه نمی شود. ضمنا قبل از مغز رفتن محلول پاشی با کلات پتاسیم و اوره برای جلوگیری کردن از عارضه سوختگی و پوکی موثر است.
پسیل معمولی پسته (شیره خشک) Agonoscena pistaciae
حشرات کامل این آفت، از اواسط اسفندماه در باغات پسته ظاهر میشوند و با تغذیه از جوانه های پسته، بر روی آنها تخم ریزی میکنند. با توجه به پایین بودن جمعیت نسل اول پسیل، بویژه در طی ماه های فروردین و اردیبهشت، نیازی به مبارزه اختصاصی علیه این آفات نیست.
مبارزه اختصاصی علیه پسیل معمولی با توجه به جمعیت و حساسیت ارقام پسته، تقریبا از اواخر اردیبهشت و اوایل خردادماه ضروری است .
مبارزه شیمیایی:
جهت مبارزه شیمیایی با پسیل پسته اغلب تعدادی ازحشره کش ها در مرحله پوره آفت توصیه می شوند:
- کنسالت ۵/ ۰ لیتر در هزار
- انویدور ۳۰۰ سی سی در هزار
- دارتون (زولون+ تفلوبنزورون) ۵/ ۲ میلی لیتر در هزار
- کونفیدور ۴۰۰ سی سی در هزار
پروانه چوبخوار پسته یا کرمانیا: Kermania Pistaciella
پروانه چوبخوار پسته برای اولین بار سال ۱۳۴۱ در ایران گزارش شد.در حال حاضر در باغات پسته مشاهده می شود
بعد از پسیل پسته مهم ترین آفت درختان پسته کرمانیا است. این آفت در بسیاری از مناطق پسته خیز شیوع دارد. این آفت تک نسلی است و فقط در درختان پسته وجود دارد و در سایر محصولات دیگر مشاهده نشده است. این آفت علاوه بر ایران در برخی از کشورها از جمله ترکیه نیز گزارش شده است.
سموم شیمیائی برای مقابله با آفت چوب خوار :
هگزافلومورون (کنسالت) و لوفنورون (مچ) و لوفنورون+ فنوکسی کارب (لوفوکس)
سم لوفوکس دارای دو ماده موثر فنوکسیکارب و لوفنورن می باشد. بنابراین فنوکسی کارب موجود سبب اختلال در عملکرد سلول و مرگ جنین آفت درون تخم می شود. لوفنورن با جلوگیری از سنتزکیتین در لاروها موجب اختلال در تشکیل کوتیکول و پوست اندازی لاروها شده که در نهایت مرگ لاروها را در پی دارد.
سنک های پسته:
در چند سال اخیر در اکثر باغات پسته کشور این آفت از مرحله تشکیل میوه تا شروع سخت شدن پوست استخوانی میوه پسته، با تغذیه از میوه های نرسیده و حساس، خسارت شدیدی وارد میکنند.
نکته مهم: در صورت وجود این آفت در باغات، از حذف علفهای هرز خودداری شود. لازم به ذکر است که سنک ها در علفهای هرزی مانند اسپند، خارشتر، علف شور، درمنه، قیچ، سلمه، یونجه، مرغ و خاکشیر مشاهده شدند.
مبارزه شیمیایی: سموم مناسب موجود در بازار با نظر با کارشناسان برای مبارزه با این آفت استفاده می شود.
شپشک های پسته:
این حشره دارای دو نسل در سال است ولی در نسل اول می توان علیه پوره های سن یک آن مبارزه کرد. در اسفند ماه تخمهای این آفت به رنگ سفید، را میتوان دید. تعداد تخمهای این آفت ۶۰ تا ۷۰ عدد میباشد.
مناسبترین زمان مبارزه، اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت در شرایط آب و هوایی استان کرمان و هم زمان با خروج ۷۰ درصد پوره های سن یک می باشد . سم دیازینون و اتیون را برای مبارزه به شما پیشنهاد میکنیم.
زنجرک پسته ( شیره تر)
این آفت از نواحی قزوین، کاشان، یزد، اردکان، کرمان، خراسان، دامغان و فارس گزارش شده است. در سالهای گذشته جمعیت این آفت خیلی زیاد بوده است ولی با سمپاشیهای سالهای اخیر جمعیت آن کاهش یافته است. بهترین زمان سمپاشی، هنگام ظهور پوره ها یا آفت است.
این حشره به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم به درختان پسته خسارت میزند. خسارت مستقیم توسط پورهها و بدین صورت انجام میشود که آفت خرطوم خود را داخل میوه تازه فرو کرده، بافت اطراف محل نیش حالت له شدگی به خود میگیرد.
شکل تخم ها کشیده و سفید رنگ هستند و تعداد آنها به طور متوسط به ۷۰ عدد می رسد. خروج پوره ها همزمان با خاتمه گل و تشکیل میوه می باشد.
کنترل زنجرک پسته:
۱- آبیاری منظم و هرس مناسب
۲- تقویت درختان با استفاده از کود های دامی و مرغی
۳- استفاده از یخ آب زمستانه
۴- استفاده از کارت های زرد رنگ در دو نوبت
نوبت اول از اواسط فروردین همزمان با پیدایش نوک سیز جوانه ها
نوبت دوم اردیبهشت ماه به منظور شکار حشرات بالغ
۵- سموم شیمیایی که پیشنهاد میکنیم شامل: فوزالن، دیازینون و اکسی دیمتون متیل(متاسیستوکس)
پروانه پوستخوار پسته Arimania komaroffi
کرم یا پروانه پوستخوار پسته را کشاورزان با نام کراش میشناسند. با آسیبی که به پوست و مغز دانه ها وارد میکند از اهمیت بالایی برخوردار است. این آفت ۳ تا ۴ نسل در سال دارد.
لارو های سنین اولیه آن، از نیمه دوم فصل بهار به میوه و دانه های ریز و تازه تشکیل شده پسته حمله میکنند. لاروهای سنین بعدی آن از پوست سبز رویی و میانی میوه تغذیه میکند و موجب اختلال در تشکیل، رشد مغز و ریزش دانه ها میشود. همچنین گاهی اوقات با برجای گذاشتن لکه های تیره بر روی پوست از کیفیت و بازارپسندی آن میکاهند.
نحوه تشخیص این آفت : ایجاد منظره تار عنکبوت مانند (کراش) روی خوشه ها از جمله علائم تشخیص این آفت است.
نکته قابل توجه: زمانیکه لاروها هنوز جوان هستند و تار زیادی به دور خود نتنیده اند یکی از بهترین فرصت ها جهت مبارزه با این آفت به شمار میروند.
توصیه های کارشناسان برای مبارزه با کرم پوست خوار
– شخم عمیق به منظور شفیره های موجود در خاک و یخ آب زمستانه
– هرس سرشاخه های آلوده و سوزاندن و معدوم کردن آنها
– حمایت از دشمنان طبیعی آفات با عدم استفاده بی رویه از سمومی با طیف وسیع حشره کشی و خطرناک
– استفاده از سموم توصیه شده نظیر دیازینون، فوزالون و متاسیستوکس
سوسک سرشاخه خوار پسته
حشرات کامل آفت از اواخر اسفندماه از چوبهای خشک که در آنها به صورت لارو، زمستانگذرانی می کنند خارج شده و به سمت درختان پسته پرواز می کنند. اوج خروج حشرات کامل و ظهور آنها بر روی درختان پسته، اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت ماه است.
حشرات بالغ به شاخه های جوان که همان سال رشد کرده اند، حمله می کنند، جوانه ها را می خورند و از محل جوانه ها دالانهایی حفر می کنند. با توجه به زیست شناسی این آفت و زمستانگذرانی آن بصورت لارو در داخل شاخه های خشکیده، مبارزه غیر شیمیایی با آن پیشنهاد می شود.
روش مبارزه غیرشیمیایی
– جمع آوری شاخه های خشک شده و شاخه های تازه هرس شده و سوزاندن کامل آنها؛
– تله گذاری با چوب های نیمه خشکیده و یا تازه هرس شده در ناحیه یقه درختان و یا قراردادن دسته های چوب در زیر درختان به فواصل ۱۰۰ متر از هم، و سپس، جمع آوری و سوزاندن آنها از اواسط مهر تا اواسط اسفندماه.
گردآورنده: مهندس خطیب