گل سنبل یکی از زیباترین گلهایی است که بسیاری از ما ایرانیان آن را در کنار سفره هفت سین قرار می دهیم. این گل معطر در رنگهای مختلف و اندازههای بسیار زیادی وجود دارد و می توان آن را در آپارتمان کاشت و پرورش داد. اگر می خواهید با نحوه پرورش و نگهداری این گل زیبا آشنا شوید با من همراه باشید.
انواع گیاه سنبل:
گیاه سنبل را معمولا به سه دسته تقسیم می کنند:
سنبل هلندی:
سنبل هلندی دارای دو نوع پرپر و کم پر است. خوشه گل کم پر قوی تر بوده و خوشه گل پرپر کوچک تر و دانه های گل آن هم ریزتر است. در سنبل هلندی دانه های گل روی خوشه کاملا چسبیده و نزدیک به یکدیگر هستند.
سنبل ولایتی یا پاریسی :
سنبل ولایتی یا سنبل های ایرانی که اغلب برای عید نوروز کاشته و پیازهای آن را از مازندران می آورند، به زیبایی سنبل های هلندی نیستند و خوشه گلهای آن تنبل و تنک بوده که بین دانههای گل فاصله زیاد دارند. رنگ گلهای این قسمت که هم پرپر و هم کم پر است قفائی روشن یا سیر است. این گیاه برای باغ ها و کنار چمن زارها مناسب است زیرا همه ساله بهار بوتههای قوی و پر پشتی از آن بیرون آمده و گل ریزان میکند.
سنبل رومی:
این نوع سنبل که خیلی کوچک و تنک اما بسیار خوشبو و معطر است، خوشه گلش از هر بوته بیشتر از یکی بیرون نمیآید و رنگ گلهایش سفید و زودتر از سنبل هلندی باز می شود.
سنبل آبی:
سنبل آبی یکی از سریع الرشد ترین گیاهان است که دارای ریشه های ارغوانی سیاه آزاد و ساقه راست بوده که ۸ تا ۱۵ گل جذاب را بر روی خود دارد.
این گیاه در مناطق گرمسیری روی آبهای راکد به شدت رشد میکند و میتواند دریاچهها و حوضچهها را به طور کامل پوشش دهد و در صورت پرورش کنترل شده میتواند باعث تمیزی و کمک به تامین اکسیژن در حوضچه های ساخته شده کند.
سنبل آبی مواد غذایی را به صورت محلول از آب جذب میکند. این گیاه نسبت به سرما حساس است و زمستانهای ملایم را هم تحمل نمیکند.
شرایط لازم برای کاشت و پرورش سنبل:
نور:
پیاز سنبل را در مکانی بکارید که آفتاب کامل یا نیمه سایه داشته باشد مانند تمام پیازهای بهاری، سنبلها جوانه میزنند، شکوفه میشوند و قبل از اینکه برگ آنها به طور کامل بریزد شروع به ضعیف شدن میکنند، بنابراین لازم نیست نگران سایه بیش از حد درختان مجاور باشید. این گیاه حداقل به شش تا هشت ساعت روزانه نور خورشید نیاز دارد.
خاک :
خاک پیاز سنبل سست و دارای زهکشی مناسب است و بهترین عملکرد را دارد. آنها خاک مرطوب را تحمل نمی کنند. خاک غنی میتواند منجر به ایجاد ساقههای شل شود، بنابراین هنگام آماده سازی یا اصلاح خاک، مواد آلی را به راحتی مصرف کنید. خاک مناسب برای سنبل کوکوپیت و پیت ماس میباشد یا اینکه مخلوطی از کود و خاک برگ و ماسه و خاک باغچه البته پیاز سنبل را درون باغچه هم میتوانید بکارید و با شرایط آب و هوای بیرون خودش سبز شده و به گل مینشیند.
آب:
پس از کاشت پیازها، زمین را به خوبی آبیاری کنید. در صورت عدم بارندگی منظم، آبیاری را تا زمستان ادامه دهید اما، بین دو آبیاری اجازه دهید زمین خشک شود. اگر پیازها در خاک خنک و مرطوب قرار بگیرند در نهایت پوسیده میشوند. با فرو کردن انگشت خود زمین را بررسی و فقط زمانی آبیاری کنید که کاملا خشک شده باشد. معمولاً آبیاری یک یا دو بار در هفته به آب و هوا بستگی دارد. به طور کلی، حدود ۱/۲ اینچ آب در هفته آبیاری و بارندگی ترکیبی برای سنبل کافی است اما، این بستگی به میزان زهکشی خاک دارد. این گیاهان بومی مدیترانه شرقی هستند. هنگام تعیین میزان و دفعات آبیاری، خشکی نسبی آن منطقه را در نظر داشته باشید. آبیاری زیاد باعث پوسیده شدن پیاز میشود.
دما و رطوبت:
میتوان انتظار داشت که سنبل در فصل زمستان زنده بماند. آنها ممکن است به حفاظت زمستانی در ناحیه سردتر و مقداری پیش سرد در نواحی گرمتر بسته به تنوع نیاز داشته باشند. در نواحی که دما در زمستان بالای ۶۰ درجه فارنهایت باقی میماند، پیازها را بیرون بیاورید و قبل از کاشت مجدد به مدت ۶ تا ۱۰ هفته در جایی تاریک و سرد منجمد کنید.
کود:
ساده ترین راه برای تغذیه پیازهای جدید این است که در زمان کاشت، مقداری کود را داخل چاله بریزید. کودهای زیادی برای تغذیه پیازها وجود دارد، در صورت امکان مقداری (۱۰درصد) کود دامی یا ورمی به خاک آن در زمان کاشت اضافه گردد یا میتوانید از پودر استخوان معمولی استفاده کنید. در هنگام کاشت و دوباره در بهار، زمانی که رویش جدید برای اولین بار ظاهر شد پیازها را با آبیاری و کودهی خوب تغذیه کنید.
هرس:
پس از پایان گلدهی پیازها، ساقههای گل را قطع اما، برگها را رها کنید تا گیاهان برای ذخیره انرژی در پیازهای خود برای فصل بعد تشویق شوند.
مشکلات، آفات و بیماری های رایج سنبل
جوندگان شاخ و برگ خالدار
گلبرگهای شکسته و رگهدار گلهای کوچک
آیا میتوان سنبل را در داخل خانه پرورش داد؟
اگر سنبل را در داخل گلدان میکارید تا زودتر شکوفهدهی کند یا باید پیازهای از پیش منجمد شده بخرید یا خودتان آنها را در یخچال یا مکانهای سرد دیگری منجمد کنید سپس آنها را در شن قرار دهید تا زمانی که شکوفه دهند پس از شکوفه دادن، پیازهای سنبل داخلی معمولا دور ریخته میشوند اما، اگر حیوانات خانگی دارید که پیازها را بیرون میکشند، انتخاب خوبی برای داخل خانه نیستند.