درختان میوه هستهدار، شامل هلو، شلیل، زردآلو، بادام، آلبالو، گیلاس، آلو و گوجه هستند که در اکثر نقاط ایران کشت میشوند. آفات زیادی همهساله خسارات فراوانی را به این درختان وارد میسازند و باعث کاهش عملکرد و کیفیت میوههای تولیدی میشوند. شته سبز هلو، مگس گیلاس، شپشک نخودی، کرم سرشاخه خوار هلو، سوسک سرشاخه خوار رزاسه، کرم سفید ریشه ازجمله آفاتی هستند که هرساله به این درختان خسارت زیادی وارد میکنند.
شته سبز هلو یا شتهی هلو-سیب زمینی Myzus persica
این آفت اولین بار توسط دانشمند سویسی در سال ۱۷۷۶ توصیف شد. بومی اروپاست و در سراسر ایالاتمتحده و استرالیا و اکثر نقاط جهان به محصولات باغی و زراعی خسارت وارد میسازد. شتهی سبز هلو در اکثر نقاط ایران نیز یافت میشود اما در اقلیمهای سردتر تحمل کمتری دارد.
میزبان اصلی این آفت درختان میوهی هستهدار جنس (prunus) است. این آفت دورهی رشد کوتاهی دارد و هر ۱۰ تا ۱۲ روز قادر به تولید یک نسل جدید میباشد و باعث کاهش عملکرد کمی و کیفی محصولات از طریق تغذیه از شیرهی گیاهی، مرگ بافتها برگها و انتقال ویروسها میشود؛ بنابراین با مبارزهی بهموقع با این آفت باید از شیوع و گسترش آن جلوگیری کنیم.
چرخهی زندگی شتهی سبز هلو
شتهی سبز هلو بسته به دمای زمستان سیکل زندگی خیلی متفاوتی دارد. در مناطقی که دارای زمستانهای معتدل میباشند فقط یکبار در سال تولیدمثل جنسی دارند و بقیهی سال تولیدمثل غیرجنسی (بکرزایی) دارند، در مناطق خیلی سرد بعضی از حشرات بهصورت جنسی و بعضی دیگر به روش غیرجنسی تولیدمثل میکنند (در ماههای گرم سال شتهی سبز هلو بهصورت غیرجنسی تولیدمثل میکند).
شتهی سبز هلو در ۱۰ الی ۱۲ روز قادر به تولید یک نسل میباشد که درصورتیکه شرایط آب و هوایی مناسب باشد در ۲۰ تا ۳۰ نسل و در شرایط نامساعد محیطی تا ۱۰ نسل در سال تولید میکند.
در اوایل بهار تخمهای مرغوب به پوره تبدیل میشوند و پورهها با تغذیه از جوانهها، گلها و شاخ و برگهای جوان و ساقهها تبدیل به حشرات مادهی بیبال میشوند. در اواسط بهار تا اواخر بهار (اوج فعالیت شتهها) حشرات مادهی بالدار ظاهر میشوند و از روی درختان میوه به روی گیاهان زراعی (مخصوصاً گیاهان خانوادهی سولاناسه و تنباکو و کروسیفره) مهاجرت میکنند و با تولید چند نسل (به روش بکرزایی) خسارت عمدهای به این گیاهان زراعی وارد میکنند.
در اواخر تابستان تا اواسط پاییز مجدداً به روی درختان میوهی هستهدار (میزبانهای اصلی) بازمیگردند و همزمان با این مهاجرت حشرات نر و مادهی حقیقی نیز ظاهرشده و حشرات ماده پس از جفتگیری (تولیدمثل جنسی) تخمهای خود را بهصورت انفرادی در قاعدهی جوانهها و یا کنار آنها قرار میدهد. تخمگذاری تا اواخر پاییز ادامه داشته و تخمها تا بهار روی شاخهها و تنهی درختان زمستان گذرانی میکنند (بهصورت تخمهای سیاه و براق).